Η Γερακίνα δεν θα ξαναπετάξει...

Την Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012 η δασκάλα του Δημοτικού Σχολείου Μεσούντας έφερε στο Βουργαρέλι μια τραυματισμένη γερακίνα. Η έκπληξή μας ήταν μεγάλη στη θέα του επιβλητικού αλλά ανήμπορου αετού.Το πουλί είχε βρει νωρίτερα ένας κάτοικος του χωριού σε ένα χωράφι και το έφερε στο δημοτικό σχολείο, όπου και το παρέδωσε στη δασκάλα. Η δασκάλα αφού του έδωσε λίγη τροφή και νερό, το έφερε στο Βουργαρέλι, όπου και αρχίσαμε να ψάχνουμε τρόπους για να το παραδώσουμε σε κάποια οργάνωση εξειδικευμένη στην περίθαλψη πληγωμένων πουλιών. Μία από


 τις γνωστότερες οργανώσεις με μεγάλη δράση στον Ελλαδικό χώρο είναι το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων (ΕΚΠΑΖ) στην Αίγινα. Μέσω Διαδικτύου βρήκαμε τηλέφωνα και επικοινωνήσαμε με τον κ. Παύλο Μπήτρο. Μας έδωσε οδηγίες για τις πρώτες βοήθειες καθώς και τις προφυλάξεις που έπρεπε να πάρουμε τόσο για τη δική μας ασφάλεια, όσο και του αετού, αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για άγριο πτηνό, και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό του. Τον τοποθετήσαμε λοιπόν σε ένα μεγαλύτερο χαρτόκουτο, του δώσαμε ζαχαρόνερο για να τον ηρεμήσουμε και τον ταΐσαμε με κιμά που μας πρόσφερε δωρεάν τοπικό κρεοπωλείο του Βουργαρελίου, τους ιδιοκτήτες του οποίου και ευχαριστούμε θερμά για την ευαισθησία που επέδειξαν. Κατόπιν ήρθαμε σε επικοινωνία με το ΚΤΕΛ Άρτας για τη μεταφορά του πουλιού ως τον Κηφισό, τους υπεύθυνους του οποίου επίσης ευχαριστούμε θερμά γιατί προφέρθηκαν να το μεταφέρουν χωρίς χρέωση, αποδεικνύοντας έμπρακτα την ευαισθησία σε θέματα προστασίας άγριας ζωής. Έτσι στις 12 Δεκεμβρίου κατέληξε στα χέρια των ειδικών. Σε επικοινωνία με τον κ. Γιάννη Πουλόπουλο φροντιστή των ζώων του Κέντρου πληροφορήθηκα τα εξής: Πρόκειται για αρσενικό φετινής γέννας. Φέρει ανοιχτό κάταγμα στο θώρακα από σκάγια καραμπίνας, το οποίο και είχε μολυνθεί. Το πουλί είχε τραυματιστεί αρκετές μέρες πριν από τη μέρα που βρέθηκε, φαίνεται ότι μάλλον θα τα καταφέρει να επιζήσει, αλλά οι πιθανότητες να ξαναπετάξει είναι λίγες. Επίσης με πληροφόρησε ότι αυτό το διάστημα έχουν φτάσει στο Κέντρο πολλές γερακίνες πληγωμένες, από διάφορα μέρη της Ελλάδας, και το γεγονός έχει άμεση σχέση με την περίοδο κυνηγιού η οποία βρίσκετε σε εξέλιξη. Η γερακίνα της ιστορίας μας στάθηκε τυχερή, γνωρίζοντας και τις δύο όψεις τις ανθρώπινης φύσης. Πόσα άλλα άγρια ζώα όμως έχουν μια διαφορετική κατάληξη; Η επιθυμία των κυνηγών να επιδοθούν στο χόμπι τους (η πλειοψηφία των οποίων πιστεύουμε ότι τηρεί τους νόμους και τους κανόνες κυνηγιού) είναι σεβαστή. Οφείλουμε όμως να υπενθυμίζουμε στην μειοψηφία των απερίσκεπτων κυνηγών, τους νομικούς περιορισμούς και κανόνες που οφείλουν και πρέπει να σέβονται και να ακολουθούν.

                                   Γερακίνα (Buteo buteo)

Το πιο τυπικό αρπακτικό της Ελλάδας. Όλοι θα έχουμε δει τη γερακίνα των δημοτικών μας τραγουδιών να γυροπετάει πάνω από αγρούς ή να κάθεται σε στύλους. Έχει μέτριο μήκος σώματος (51-57cm), άνοιγμα φτερών 118-140cm, με αετόμορφη σιλουέτα και ποικιλία αποχρώσεων στο φτέρωμα, με βασικό χρώμα το καφέ. Το πάνω μέρος του σώματός της είναι σκούρο καφέ ενώ το κάτω μέρος άσπρο με καφετιά στίγματα με διάφορες αποχρώσεις. Αρκετά συχνή στην Ελλάδα και ειδικά το χειμώνα, όπου έρχεται από βορειότερες χώρες. Αναπαράγεται σε ολόκληρη την ηπειρωτική χώρα και τα νησιά. Πρόκειται για είδος με μεγάλη προσαρμοστικότητα. Χρειάζεται πάντως κάποια ανοικτά μέρη με χαμηλή βλάστηση για να κυνηγάει αλλά και ψηλά δέντρα για να ξεκουράζεται και να χτίζει τη φωλιά της. Πετάει δυσκίνητα, πολλές φορές στο ίδιο σημείο(επιτόπου). Η φωνή της είναι ένα κλαψιάρικο νιαούρισμα «βγιεε», συχνά παρατεταμένο ή ένας βραχνός και σύντομος κρωγμός.

Τρέφεται κυρίως με τρωκτικά αλλά και με ψοφίμια, έντομα, ερπετά, πουλιά. Εντοπίζει τα ποντίκια είτε γυροπετώντας πάνω από ανοιχτές εκτάσεις με τις πλατιές φτερούγες σε ανοιχτό V και την ουρά της ανοιχτή σα βεντάλια είτε επιτηρώντας από ψηλά ενώ μπορεί να περπατά ή να στέκεται καραδοκώντας στο έδαφος. Στη διάρκεια ενός έτους μπορεί να φάει μέχρι και 200-300 ποντίκια, επιτελώντας έναν σημαντικότατο ρόλο στον έλεγχο του πληθυσμού των τρωκτικών.

Τέλη Μαρτίου ή αρχές Απριλίου το θηλυκό γεννάει 2-4 αβγά τα οποία επωάζονται και από τους δύο γονείς διαδοχικά. Μετά από 33-35 μέρες βγαίνουν τα μικρά που πρωτοπετούν ύστερα από 40-45 μέρες. Εδώ θα ήθελα κλείνοντας να αναφέρω δύο παραδείγματα αρνητικής δράσης του ανθρώπου. Το πρώτο έρχεται από την Αγγλία. Ως γνωστόν εκεί έχουν εξολοθρεύσει όλα τα μεγάλα αρπακτικά θηλαστικά (λύκους, αρκούδες κτλ) εδώ και δεκαετίες, οπότε θανατώνουν με πρόγραμμα τα ελάφια που ζουν ελεύθερα στα δάση για να ελέγχουν τον πληθυσμό τους. Αν δεν το κάνουν, αυτά θα υπερβοσκήσουν τα δάση τους, με αποτέλεσμα να τα καταστρέψουν. Αυτό είναι ένα τυπικό παράδειγμα των λεπτών ισορροπιών που αν ανατραπούν δύσκολα αποκαθίστανται. Το δεύτερο αφορά την Αυστραλία και είναι στο άλλο άκρο της ανθρώπινης παρέμβασης. Εκεί οι έποικοι (κυρίως από Αγγλία) οι οποίοι ήθελαν να επιδίδονται στο προσφιλές χόμπι του κυνηγιού του λαγού, εισήγαγαν στο οικοσύστημα λαγούς που έφεραν από την πατρίδα τους. Επειδή όμως στην Αυστραλία δεν υπάρχουν αλεπούδες ή άλλοι φυσικοί θηρευτές-εχθροί του λαγού, αυτοί άρχισαν να αυξάνονται ανεξέλεγκτα, υπερβοσκώντας χορτολιβαδικές εκτάσεις, μετατρέποντάς τες σε έρημο. Επειδή λοιπόν δεν έχουμε δυστυχώς ούτε τη σοφία της φύσης, ούτε και μπορούμε να αντιληφθούμε σε όλη την έκταση και το βάθος, τους μηχανισμούς και αυτοματισμούς της, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις παρεμβάσεις και στον τρόπο που επεμβαίνουμε στους μηχανισμούς αυτούς. Σε ατομικό επίπεδο πρέπει να έχουμε αυξημένο αίσθημα ευθύνης για την προστασία του φυσικού μας πλούτου, αλλά και η πολιτεία από την πλευρά της θα πρέπει να στέκεται αρωγός και να αποζημιώνει άμεσα όσους έχουν υποστεί ζημιές από άγρια ζώα.

Επιμέλεια άρθρου: Νίκος Κολομπότσιος, καθηγητής Πληροφορικής ΓΕΛ Βουργαρελίου